Dendermonde fietsroute

Dendermonde, de stad waar de Dender uitmondt in de Schelde, ademt geschiedenis. Zowel het Sint-Alexiusbegijnhof met zijn 61 huisjes, het belfort als de reuzenommegang Katuit zijn door UNESCO erkend als Werelderfgoed. De belforttoren kun je ook beklimmen, om er een boeiend stukje geschiedenis te ontdekken en te genieten van het uitzicht. Vertrek hier straks niet zonder dé lokale delicatesse te proeven: Dendermondse kop op een sneetje bruin brood met een dun laagje mosterd.

Via de Schelde fiets je stroomopwaarts langs de Sint-Onolfsdijk, in de volksmond de Kolen- of Notendijk. Die eerste benaming verwijst naar de periode na WOI, toen in de omliggende polders kolen werden gekweekt. Notendijk slaat dan weer op de honderden notelaars die destijds op de dijk groeiden. De noten werden met behulp van lange ladders geplukt en als ‘pickels’ of pekelnoten naar Groot-Brittannië verscheept.

De tijsluis op de plek waar Dender en Schelde samenvloeien dateert uit 1978 en regelt het debiet van de Dender. Gebouwd om te vermijden dat het Scheldewater bij hoogtij in de Dender vloeit, beschermt ze de omliggende gebieden voor overstromingen. De Dender zelf is een typische regenrivier: bij zware regen kan het waterpeil snel stijgen. Verschillende sluizen houden het waterpeil onder controle, zoals even verderop tussen Mespelare en Denderbelle.

Eens Dendermonde uit, bol je bijna 5 km lang door de vallei van de Dender, een gevarieerd rivierenlandschap met vochtige meersen, rietvelden en stukjes bos. De oude Dendermeanders omzoomd door knotwilgen en de talrijke grachten en poelen maken het gebied geliefd terrein voor waterminnende planten, vogels en insecten. Bij hoge waterstanden doen de weiden rond de oude Dendermeanders dienst als potpolder.

Bij fietsers is Schoonaarde Brug, waar in oktober 1914 zwaar strijd werd geleverd tegen de oprukkende Duitsers, een populaire stop. Op de rechteroever serveren verschillende palingrestaurants dé lokale delicatesse, aan de overkant prijkt het gele cafeetje 't Oud Brughuys. Deze fietsvriendelijke herberg dateert al uit 1914 en heeft behalve een mooi uitzicht ook een laadpunt voor e-bikes en een kaart vol streekbieren.

Langs de Schelde in Berlare fiets je door de Heidemeersen en het overstromingsgebied Paardenweide. Ongeveer één keer per jaar, bij een noordwesterstorm, staat dit gebied onder water. De rest van het jaar geniet je hier van authentieke Scheldenatuur, met een lappendeken van natte weilanden, riet, open water en elzenbroekbos. In het oostelijke deel broeden tal van vogelsoorten op de rieteilandjes.

Het Donkmeer, een van dé toeristische toppers van Oost-Vlaanderen, is een restant van de turfwinning langs de oude Scheldemeanders. Omgeven door tavernes en terrassen is het al jaren een hotspot voor ééndags- of langere vakanties. Je kan er bootje varen, je laten overzetten naar de Eendenkooi of aanschuiven voor een lekker bord paling bij Elvira, een van de oudste restaurants in de buurt.

Net als het Donkmeer ontstond het natuurgebied Berlare Broek uit de historische meanders van de Schelde. In de jaren ’70 stond het hier vol populieren van een luciferfabriek. Daartussen liggen moerassen en meer dan 50 vijvers. De nabijgelegen Gratiebossen maakten tot in de 18de eeuw deel uit van een groot en uitgestrekt bos. Hun naam danken ze aan de boevenbende die hier actief was, en argeloze passanten ‘zonder gratie of genade’ beroofde.

De wachttijd aan het veer overbruggen doe je met een streekbiertje in taverne Het Veerhuis, ooit verkozen als strafste café van Vlaanderen. Ook de boterhammen van het huis zijn niet te versmaden! In 1971 deed dit vroegere veerhuis van de veerman dienst als locatie voor de verfilming van het boek van Stijn Streuvels ‘De teleurgang van de waterhoek’.