Het Nautisch Bezoekerscentrum in Boom

In het kielzog van de vele steenbakkerijen lokte de Rupelstreek van heinde en verre reders naar de regio om hun schepen te laten bouwen of herstellen. De scheepsbouwers creëerden indrukwekkende schuiten die uitblonken in stevigheid en duurzaamheid.

Voor de steenbakkerijen was de aanwezigheid van al die scheepswerven mooi meegenomen: de schepen maakten het mogelijk om de bakstenen, dakpannen en tegels via de Rupel en de Schelde naar de rest van de wereld uit te voeren.

Tijdens een groepsbezoek aan het ‘Nautisch Bezoekerscentrum’ ontdek je het verhaal van de scheepvaart op de Rupel, de geschiedenis van de vele scheepswerven en de Clotilde, het pronkstuk van de collectie. Deze fascinerende steenschuit ligt nu op het droge in het decor van een oude steenbakkerij op slechts vijftig meter van waar ze ooit gebouwd werd: de verdwenen scheepswerf ‘De Wachter’. In 1910 gaf Egide Bal uit Niel opdracht voor de bouw van de schuit die met de naam van zijn echtgenote gedoopt werd: Clotilde.

Jarenlang lag het schip de roesten. Restaureren was onbegonnen werk. Tot het Nautisch Bezoekerscentrum uit de grond gestampt werd. Cursisten van vzw De Steenschuit, dat langdurig werklozen een stiel aanleert om te integreren in de arbeidsmarkt, vertimmerden het schip zodat het voor de toekomst bewaard werd.

Aan boord van Clotilde

Daardoor kan je vandaag, samen met je gids, aan boord van Clotilde. In het ruim van deze steenschuit ontdek je hoe een schippersgezin vroeger leefde terwijl ze de steenbakkerijproducten over de rivieren voerden. Clotilde is een uniek stuk: het was de laatste nog zeilende klipperaak, ofwel een binnenvaartschip met twee grote zeilen.

Naast de Clotilde werd een zes meter hoge silo gebouwd: de Aula. Vroeger waren silo's alomtegenwoordig in deze streek: ze deden dienst als opslagplaats voor granen, oliën en brandstoffen. Nu zijn ze van de aardbodem verdwenen maar in de replica huist vandaag een kleine tentoonstelling over de streek.

Alle facetten van de Rupel

De gids legt het hele verhaal van de Rupel bloot: hoe ze zowel steenbakkerijen als scheepsbouwers aantrok en hoe de rivier de weg vrijmaakte voor handel, transport, verkeer en later toerisme en waterrecreatie. Geen wonder dat het bezoekerscentrum zelf aan de rand van het water ligt. 

Een groepsbezoek aan het Nautisch bezoekerscentrum wordt altijd gecombineerd met een wandeling langs het scheepsbouwverleden van Boom onder leiding van een gediplomeerde Scheldelandgids. 

Vroeger waren de rivieroevers bezaaid met aanlegsteigers, maar daar is vandaag nog weinig van te merken. Alleen bij Het Nautisch Bezoekerscentrum kan je nog ervaren hoe het er hier vroeger aan toe ging. Het is werkelijk het laatste maritieme baken langs de Rupelrivier.

Bloemmolens in Boom

Maar ook andere industriële sporen kruisen je pad: aan de Heldenplaats kom je de voormalige bloemmolens ‘Rypens’ tegen, een reusachtig bakstenen pand dat verbouwd is tot lofts en appartementen en dat zijn gloriejaren van weleer eveneens te danken heeft aan de Rupel. 

Aan de overkant van de Rupel zie je de sluis van Klein-Willebroek en het portiek van de Weduwe Van Enschodtbrug die tijdens de Tweede Wereldoorlog een belangrijke rol speelde in de bevrijding van Antwerpen. De brug zelf werd in 1946 gesloopt.

Lunchen in een oude controlepost

Na je verkenningstocht kan je vlak bij het ‘Nautisch bezoekerscentrum’ napraten in 't Steencaycken. Je geniet er van nostalgische gerechtjes in een authentiek kader pal naast de Rupeldijk. Het eetcafé is omringd door enkele eeuwenoude steenbakkerijen en was zelf ooit de controlepost voor aankomende schepen, een authentiek pand met industriële looks uit 1780. Zit je op het terras, dan gooit een fabrieksschouw zijn schaduw uit over de tafeltjes.

Wil je nadien een boottochtje maken met je groep? Dat kan, want de veerpont brengt je in een oogwenk van de Kaai in Boom tot in Klein-Willebroek, waar natuurgebied Blaasveldbroek vlakbij ligt.

Avontuur en wielrennen in De Schorre

Het Provinciaal Domein De Schorre ligt op een steenworp van het ‘Nautisch bezoekerscentrum’. Ook al slaat het groen uit met zijn vijvers en prachtige natuur, toch was ook dit een oude kleiput van de steenbakkerijen. Het recreatiedomein geniet nu wereldwijde faam dankzij het jaarlijkse zomerfestival Tomorrowland, maar ook anders valt er vanalles te beleven: waterfietsen, verdwalen in het minigolfdoolhof, een mountainbikeparcours volgen of een blotevoetenwandeling maken op het Barrevoetspad. In het ‘Magisch Trollenbos’ liggen zeven houten reuzentrollen je op te wachten. Nog spannender wordt het als je de avonturentoren beklimt, het hoogteparcours volgt of een death ride maakt. 

Het fietsbelevingscentrum ‘De Velodroom’ aan de rand van De Schorre vertelt het verhaal van enkele befaamde wielrenners en velodroombouwers uit de streek: de Boomse clan Apostel-Mampaey verfijnde namelijk de kunst van het bouwen van velodromen. Hun creaties stonden én staan over heel West-Europa bekend als wielerpistes van uitzonderlijke kwaliteit, uitgevoerd met ambachtelijk vakmanschap. Er zijn tal van records gesneuveld op het hout van velodromen die door deze familie werden vervaardigd. Even op adem komen? In het wielercafé ‘De Musette’ kan je tijdens de zomermaanden je tanden zetten in tapas of croques.

Even verderop vind je het de oude smidse van de vroegere steenbakkerij ‘De Beukelaer’ in Terhagen. Stenen worden er niet meer gebakken, het gebouw geeft vandaag onderdak aan het ‘Museum Rupelklei’. De vette kleibodem slurpt je eeuwen terug in de tijd: tientallen vitrines tonen fossielen waar de kleidelvers op stuitten, van haaientanden en -wervels tot beenderen van mammoeten, bizons, neushoorns en olifanten. 

Plan je bezoek

Stel vooraf je uitstap samen met Toerisme Rupelstreek: ontdek het verhaal van de scheepsbouwers in het Nautisch Bezoekerscentrum en brei er een wandeling of spannende activiteit aan in het Provinciaal Domein De Schorre.

Contactgegevens Toerisme Rupelstreek

Adres: Hoogstraat 27, 2850 Boom
T: 03 361 11 06 of info@toerismerupelstreek.be    
Website: http://www.toerismerupelstreek.be
Aantal deelnemers: Van 7 tot 25 personen, meerdere gidsen mogelijk
Te boeken: Alle dagen mits reservatie